کد مطلب:330341 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:319
(15) زیارت حضرت عبدالعظیم علیه السلام
دوم امامزاده لازم التعظیم جناب شاهزاده عبدالعظیم كه نسب شریفش به چهار واسطه به سبط جلیل حضرت خیرالوری امام حسن مجتبی علیه السلام منتهی می شود بدین طریق عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن الحسن بن زید بن الحسن بن علی بن ابیطالب علیهم السلام و قبر شریفش در ری معلوم و مشهور و ملاذ و معاذ عامه مخلوقست و علو مقام و جلالت شاءن آن حضرت اظهر من الشمس است چه آن جناب بعلاوه آنكه از دودمان حضرت خاتم النبیین صلی الله علیه و آله است از اكابر محدثین و اعاظم علماء و زهاد و عباد و صاحب ورع و تقوی است و از اصحاب حضرت جواد و حضرت هادی علیه السلام است و نهایت توسل و انقطاع به خدمت ایشان داشته و احادیث بسیار از ایشان روایت كرده و اوست صاحب كتاب خطب امیرالمؤ منین علیه السلام و كتاب یوم و لیلة و اوست كه دین خود را بر امام زمانش حضرت هادی علیه السلام عرض كرد و حضرت تصدیق او نمود و فرمود
(یا اَبَاالْقاسِمِ هذا وَاللّهِ دینُ اللّهِ الَّذِی ارْتَضاهُ لِعِبادِهِ فَاَثْبِتْ عَلَیْهِ ثَبَّتَكَاللّهُ بِالْقَوْلِ الثّابِتِ فیِ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ)
و صاحب بن عباد رساله مختصره در احوال آن جناب نوشته كه شیخ ما مرحوم ثقة الا سلام نوری در خاتمه مستدرك آن را نقل فرموده و در آنجا و در رجال شیخ نجاشی است كه حضرت عبدالعظیم از سلطان زمان خویش ترسید و گریخت و در شهرها گردش می كرد بعنوان آنكه قاصد و پیك است تا به ری آمد و مخفی شد در ساربانان و به روایت نجاشی در سردابی در خانه مردی از شیعیان در سكة الموالی و در آنجا عبادت خدا می كرد و روزها روزه می داشت و شبها به نماز می ایستاد و پنهان بیرون می آمد و زیارت می كرد قبری را كه در مقابل قبر او است و راه در میان است و می گفت این قبر مردی از فرزندان حضرت امام موسی علیه السلام است و پیوسته در آنجا می بود و یك و دو از شیعه خبر می شدند از احوال او تا آنكه اكثر مردم ری او را شناختند پس شخصی از شیعه حضرت رسالت پناه صلی الله علیه و آله را در خواب دید كه فرمود مردی از فرزندان مرا از سكة الموالی برخواهند داشت و مدفون خواهند كرد نزد درخت سیب در باغ عبدالجبار بن عبدالوهاب و اشاره فرمود به همان مكان كه در آنجا مدفون شد پس آن شخص رفت كه آن درخت و مكان را از صاحب باغ بخرد صاحب باغ گفت از برای چه می خری این درخت و جای آن را آن شخص خواب خود را نقل كرد صاحب باغ گفت من نیز چنین خواب دیده ام و موضع این درخت را با جمیع باغ وقف كرده ام بر آن سید و سایر شیعیان كه در آنجا مرده های خود را دفن كنند پس عبدالعظیم بیمار شد و به رحمت ایزدی واصل گشت چون او را برهنه كردند كه غسل بدهند در جیبش رقعه ای یافتند كه در آنجا نسب شریف خود را نوشته بود كه منم ابوالقاسم عبدالعظیم پسر عبدالله پسر علی پسر حسن پسر زید پسر امام حسن پسر علی بن ابیطالب علیهم السلام و نیز صاحب بن عباد در وصف علم عبدالعظیم گفته كه روایت كرده ابوتراب رویانی كه گفت شنیدم از ابوحماد رازی كه می گفت وارد شدم بر حضرت امام علی نقی علیه السلام در سر من راءی پس سؤ ال كردم از آن حضرت جمله ای از مسائل حلال و حرام خود و جواب فرمود مسائل مرا پس زمانی كه وداع كردم با آن حضرت برای بیرون آمدن از آنجا حضرت با من فرمود: ای حماد هرگاه مشكل شد بر تو چیزی از امور دینت درناحیه خود یعنی در بلد ری پس سؤ ال كن آن را از عبدالعظیم بن عبدالله حسنی و سلام مرا به او برسان و محقق داماد در كتاب رواشح گفته كه احادیث بسیار در فضیلت زیارت عبدالعظیم روایت شده و وارد شده كه هر كه زیارت كند قبر او را بهشت بر او واجب شود و شیخ شهید ثانی (ره ) در حواشی خلاصه همین روایت را از بعض نسابین نقل فرموده و ابن بابویه و ابن قولویه به سند معتبر روایت كرده اند كه مردی از اهل ری به خدمت حضرت امام علی نقی علیه السلام رفت حضرت از او پرسید كه كجا بودی عرض كرد كه به زیارت امام حسین علیه السلام رفته بودم فرمود كه اگر زیارت می كردی قبر عبدالعظیم را كه نزد شما است هر آینه مثل كسی بودی كه زیارت امام حسین علیه السلام كرده باشد فقیر گوید كه علماء از برای آن بزرگوار زیارتی نقل نكردند مگر آنكه فخرالمحققین آقا جمال الدین در مزار خود فرموده كه زیارت آن حضرت به این نحو مناسب است :
اَلسَّلامُ عَلی آدَمَ صَِفْوَةِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلی نُوحٍ نَبِیِّ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلی اِبْراهیَم خَلی لِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلی مُوسی كَلی مِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلی عیسی رُوحِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا رَسُولَ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا خَیْرَ خَلْقِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا صَفِیَّ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ خاتَِمَ النَّبِیّینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا اَمیرَ الْمُؤْمِنینَ عَلِیَّ بْنَ اَبیطالِبٍ وَصِیَّ رَسُولِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْكِ یا فاطِمَةُ سَیِّدَةَ نِسآءِ الْعالَمینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكُما یا سِبْطَیِ الرَّحْمَةِ وَسَیَّدَیْ شَبابِ اَهْلِ الْجَنَّةِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَ الْعابِدینَ وَقُرَّةَ عَیْنِ النّاظِرینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِی باقِرَ الْعِلْمِ بَعْدَ النَّبِیِّ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ الصّادِقَ الْبآرَّ الاَْمینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ الطّاهِرَ الْطُّهْرَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا عَلِیَّ بْنَ مُوسَی الرِّضَا الْمُرْتَضی اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِی التَّقِیَّ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ النِّقِیَّ النّاصِحَ الاَْمینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا حَسَنَ بْنَ عَلِی اَلسَّلامُ عَلَی الْوَصِیِّ مِنْ بَعْدِهِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی نُورِكَ وَسِراجِكَ وَوَلِیِّ وَلِیِّكَ وَوَصِیِّ وَصِیِّكَ وَحُجَّتِكَ عَلی خَلْقِكَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ اَیُّهَا السَّیِّدُ الزَّكِیُّ وَالطّاهِرُ الصَّفِیُّ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یَا بْنَ السّادَةِ الاَْطْهارِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یَا بْنَ الْمُصْطَفینَ الاَْخْیارِ اَلسَّلامُ عَلی رَسُولِ اللَّهِ و عَلی ذُرِّیَّةِ رَسُولِ اللَّهِ وَرَحْمَةُ اللَّهِ و بَرَكاتُهُ اَلسَّلامُ عَلَی الْعَبْدِ الصّالِحِ الْمُطیعِ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَلِرَسُولِهِ وَلاَِمیرِ الْمُؤْمِنینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا اَبَا الْقاسِمِ ابْنَ السِّبْطِ الْمُنْتَجَبِ الْمُجْتَبی السَّلامُ عَلَیْكَ یا مَنْ بِزِیارَتِهِ ثَوابُ زِیارَةِ سَیِّدِ الْشُّهَدآءِ یُرْتَجی اَلسَّلامُ عَلَیْكَ عَرَّفَ اللَّهُ بَیْنَنا وَبَیْنَكُمْ فی الْجَنَّةِ وَحَشَرَنا فی زُمْرَتِكُمْ وَاَوْرَدَنا حَوْضَ نَبِیِّكُمْ وَسَقانا بِكَاْسِ جَدِّكُمْ مِنْ یَدِ عَلِیِّ بْنِ اَبیطالِبٍ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَیكُمْ اَسْئَلُ اللَّهَ اَنْ یُرِیَنا فیكُمُ السُّرُورَ وَالْفَرَجَ وَاَنْ یَجْمَعَنا وَاِیّاكُمْ فی زُمْرَةِ جَدِّكُمْ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَاَنْ لا یَسْلُبَنا مَعْرِفَتَكُمْ اِنَّهُ وَلِیُّ قَدیرٌ اَتَقَرَّبُ اِلَی اللَّهِ بِحُبِّكُمْ وَالْبَرآئَةِ مِنْ اَعْداَّئِكُمْ وَالتَّسْلیمِ اِلَی اللَّهِ راضِیاً بِهِ غَیْرَ مُنْكِرٍ وَلا مُسْتَكْبِرٍ وَعَلی یَقینِ مااَتی بِهِ مُحَمَّدٌ نَطْلُبُ بِذلِكَ وَجْهَكَ یا سَیِّدی اَللّهُمَّ وَرِضاكَ وَالدّارَ الاْخِرَةَ یا سَیِّدی وَابْنَ سَیِّدی اِشْفَعْ لِی فِی الْجَنَّةِ فَاِنَّ لَكَ عِنْدَ اللَّهِ شَاْناً مِنَ الشَّاْنِ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُكَ اَنْ تَخْتِمَ لی بِالسَّعادَةِ فَلا تَسْلُبْ مِنّی ما اَنَا فیهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ اَللّهُمَّ اسْتَجِبْ لَنا وَتَقَبَّلْهُ بِكَرَمِكَ وَعِزَّتِكَ وَبِرَحْمَتِكَ وَعافِیَتِكَ وَصَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ اَجْمَعینَ وَسَلَّمَ تَسْلیماً یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
(یا اَبَاالْقاسِمِ هذا وَاللّهِ دینُ اللّهِ الَّذِی ارْتَضاهُ لِعِبادِهِ فَاَثْبِتْ عَلَیْهِ ثَبَّتَكَاللّهُ بِالْقَوْلِ الثّابِتِ فیِ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ)
و صاحب بن عباد رساله مختصره در احوال آن جناب نوشته كه شیخ ما مرحوم ثقة الا سلام نوری در خاتمه مستدرك آن را نقل فرموده و در آنجا و در رجال شیخ نجاشی است كه حضرت عبدالعظیم از سلطان زمان خویش ترسید و گریخت و در شهرها گردش می كرد بعنوان آنكه قاصد و پیك است تا به ری آمد و مخفی شد در ساربانان و به روایت نجاشی در سردابی در خانه مردی از شیعیان در سكة الموالی و در آنجا عبادت خدا می كرد و روزها روزه می داشت و شبها به نماز می ایستاد و پنهان بیرون می آمد و زیارت می كرد قبری را كه در مقابل قبر او است و راه در میان است و می گفت این قبر مردی از فرزندان حضرت امام موسی علیه السلام است و پیوسته در آنجا می بود و یك و دو از شیعه خبر می شدند از احوال او تا آنكه اكثر مردم ری او را شناختند پس شخصی از شیعه حضرت رسالت پناه صلی الله علیه و آله را در خواب دید كه فرمود مردی از فرزندان مرا از سكة الموالی برخواهند داشت و مدفون خواهند كرد نزد درخت سیب در باغ عبدالجبار بن عبدالوهاب و اشاره فرمود به همان مكان كه در آنجا مدفون شد پس آن شخص رفت كه آن درخت و مكان را از صاحب باغ بخرد صاحب باغ گفت از برای چه می خری این درخت و جای آن را آن شخص خواب خود را نقل كرد صاحب باغ گفت من نیز چنین خواب دیده ام و موضع این درخت را با جمیع باغ وقف كرده ام بر آن سید و سایر شیعیان كه در آنجا مرده های خود را دفن كنند پس عبدالعظیم بیمار شد و به رحمت ایزدی واصل گشت چون او را برهنه كردند كه غسل بدهند در جیبش رقعه ای یافتند كه در آنجا نسب شریف خود را نوشته بود كه منم ابوالقاسم عبدالعظیم پسر عبدالله پسر علی پسر حسن پسر زید پسر امام حسن پسر علی بن ابیطالب علیهم السلام و نیز صاحب بن عباد در وصف علم عبدالعظیم گفته كه روایت كرده ابوتراب رویانی كه گفت شنیدم از ابوحماد رازی كه می گفت وارد شدم بر حضرت امام علی نقی علیه السلام در سر من راءی پس سؤ ال كردم از آن حضرت جمله ای از مسائل حلال و حرام خود و جواب فرمود مسائل مرا پس زمانی كه وداع كردم با آن حضرت برای بیرون آمدن از آنجا حضرت با من فرمود: ای حماد هرگاه مشكل شد بر تو چیزی از امور دینت درناحیه خود یعنی در بلد ری پس سؤ ال كن آن را از عبدالعظیم بن عبدالله حسنی و سلام مرا به او برسان و محقق داماد در كتاب رواشح گفته كه احادیث بسیار در فضیلت زیارت عبدالعظیم روایت شده و وارد شده كه هر كه زیارت كند قبر او را بهشت بر او واجب شود و شیخ شهید ثانی (ره ) در حواشی خلاصه همین روایت را از بعض نسابین نقل فرموده و ابن بابویه و ابن قولویه به سند معتبر روایت كرده اند كه مردی از اهل ری به خدمت حضرت امام علی نقی علیه السلام رفت حضرت از او پرسید كه كجا بودی عرض كرد كه به زیارت امام حسین علیه السلام رفته بودم فرمود كه اگر زیارت می كردی قبر عبدالعظیم را كه نزد شما است هر آینه مثل كسی بودی كه زیارت امام حسین علیه السلام كرده باشد فقیر گوید كه علماء از برای آن بزرگوار زیارتی نقل نكردند مگر آنكه فخرالمحققین آقا جمال الدین در مزار خود فرموده كه زیارت آن حضرت به این نحو مناسب است :
اَلسَّلامُ عَلی آدَمَ صَِفْوَةِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلی نُوحٍ نَبِیِّ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلی اِبْراهیَم خَلی لِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلی مُوسی كَلی مِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلی عیسی رُوحِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا رَسُولَ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا خَیْرَ خَلْقِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا صَفِیَّ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ خاتَِمَ النَّبِیّینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا اَمیرَ الْمُؤْمِنینَ عَلِیَّ بْنَ اَبیطالِبٍ وَصِیَّ رَسُولِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْكِ یا فاطِمَةُ سَیِّدَةَ نِسآءِ الْعالَمینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكُما یا سِبْطَیِ الرَّحْمَةِ وَسَیَّدَیْ شَبابِ اَهْلِ الْجَنَّةِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَ الْعابِدینَ وَقُرَّةَ عَیْنِ النّاظِرینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِی باقِرَ الْعِلْمِ بَعْدَ النَّبِیِّ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ الصّادِقَ الْبآرَّ الاَْمینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ الطّاهِرَ الْطُّهْرَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا عَلِیَّ بْنَ مُوسَی الرِّضَا الْمُرْتَضی اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِی التَّقِیَّ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ النِّقِیَّ النّاصِحَ الاَْمینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا حَسَنَ بْنَ عَلِی اَلسَّلامُ عَلَی الْوَصِیِّ مِنْ بَعْدِهِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی نُورِكَ وَسِراجِكَ وَوَلِیِّ وَلِیِّكَ وَوَصِیِّ وَصِیِّكَ وَحُجَّتِكَ عَلی خَلْقِكَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ اَیُّهَا السَّیِّدُ الزَّكِیُّ وَالطّاهِرُ الصَّفِیُّ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یَا بْنَ السّادَةِ الاَْطْهارِ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یَا بْنَ الْمُصْطَفینَ الاَْخْیارِ اَلسَّلامُ عَلی رَسُولِ اللَّهِ و عَلی ذُرِّیَّةِ رَسُولِ اللَّهِ وَرَحْمَةُ اللَّهِ و بَرَكاتُهُ اَلسَّلامُ عَلَی الْعَبْدِ الصّالِحِ الْمُطیعِ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَلِرَسُولِهِ وَلاَِمیرِ الْمُؤْمِنینَ اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا اَبَا الْقاسِمِ ابْنَ السِّبْطِ الْمُنْتَجَبِ الْمُجْتَبی السَّلامُ عَلَیْكَ یا مَنْ بِزِیارَتِهِ ثَوابُ زِیارَةِ سَیِّدِ الْشُّهَدآءِ یُرْتَجی اَلسَّلامُ عَلَیْكَ عَرَّفَ اللَّهُ بَیْنَنا وَبَیْنَكُمْ فی الْجَنَّةِ وَحَشَرَنا فی زُمْرَتِكُمْ وَاَوْرَدَنا حَوْضَ نَبِیِّكُمْ وَسَقانا بِكَاْسِ جَدِّكُمْ مِنْ یَدِ عَلِیِّ بْنِ اَبیطالِبٍ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَیكُمْ اَسْئَلُ اللَّهَ اَنْ یُرِیَنا فیكُمُ السُّرُورَ وَالْفَرَجَ وَاَنْ یَجْمَعَنا وَاِیّاكُمْ فی زُمْرَةِ جَدِّكُمْ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَاَنْ لا یَسْلُبَنا مَعْرِفَتَكُمْ اِنَّهُ وَلِیُّ قَدیرٌ اَتَقَرَّبُ اِلَی اللَّهِ بِحُبِّكُمْ وَالْبَرآئَةِ مِنْ اَعْداَّئِكُمْ وَالتَّسْلیمِ اِلَی اللَّهِ راضِیاً بِهِ غَیْرَ مُنْكِرٍ وَلا مُسْتَكْبِرٍ وَعَلی یَقینِ مااَتی بِهِ مُحَمَّدٌ نَطْلُبُ بِذلِكَ وَجْهَكَ یا سَیِّدی اَللّهُمَّ وَرِضاكَ وَالدّارَ الاْخِرَةَ یا سَیِّدی وَابْنَ سَیِّدی اِشْفَعْ لِی فِی الْجَنَّةِ فَاِنَّ لَكَ عِنْدَ اللَّهِ شَاْناً مِنَ الشَّاْنِ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُكَ اَنْ تَخْتِمَ لی بِالسَّعادَةِ فَلا تَسْلُبْ مِنّی ما اَنَا فیهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ اَللّهُمَّ اسْتَجِبْ لَنا وَتَقَبَّلْهُ بِكَرَمِكَ وَعِزَّتِكَ وَبِرَحْمَتِكَ وَعافِیَتِكَ وَصَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ اَجْمَعینَ وَسَلَّمَ تَسْلیماً یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ